Op zaterdag 18 januari hebben we in de Gasthuiskerk de terugkeer van Barbara gevierd. Boven de ingang van de kerk is een nis waarin de laatste jaren een klein beeldje heeft gestaan. Zómaar een beeldje, niemand wist eigenlijk wie het voorstelde en waar het vandaan kwam. Het was er ooit neergezet als een soort gimmick. In de verre geschiedenis heeft daar echter altijd een beeld van de heilige Barbara gestaan. En wie is Barbara?

Barbara was in de Middeleeuwen één van de veertien ‘noodhelpers’, specifiek tegen de pest en de stervensnood. Wat weer overeenkomt met het feit dat de kerk ooit (1492/1493) als kapel bij het ziekenhuis is gebouwd. In de Middeleeuwen waren er in de stad Middelburg op en in de kerkgebouwen en op de hoeken van de straten overal beelden van heiligen te zien, verbonden aan de vele gilden van die tijd. Barbara wordt vooral genoemd als heilige in verband met gilden gericht op stervensbegeleiding of begraven, maar ook met die van de gevaarlijke beroepen. Denk aan artilleristen, tunnelbouwers, mijnwerkers, brandweerlieden, etc. Beroepen waarbij een mogelijke ‘haestige dood’ niet ondenkbaar was.
Nadat de restauratie van de Gasthuiskerk grotendeels was afgerond in 2018, is besloten om – met steun van de st. ‘de Godshuizen’ en het Prins Bernhard Cultuurfonds Zeeland – die te voltooien door een nieuw maar historisch verantwoord beeld te laten vervaardigen. Na lang zoekwerk en bronnenonderzoek hebben beeldhouwer Lein Kaland, meester-schilder Barre Verkerke en fijnschilder Fiona Broeders die klus geklaard.

Bij de onthulling van het beeld waren veel gasten uit de stad en de provincie aanwezig, wat weer tot mooie ontmoetingen en contacten heeft geleid. Ook de pers was bijzonder belangstellend, vooral vanwege de vraag hoe het nou toch kan dat een kerk van gereformeerd belijden een heiligenbeeld ging onthullen. Dat er al sinds jaar en dag een Mariabeeld in de voordeur van onze kerk aanwezig is, was hen allen – en vele anderen – waarschijnlijk ontgaan. Uiteraard hebben we uitgelegd dat het beeld voor onze gemeente geen enkele religieuze betekenis heeft. Wél een historische. De Gasthuiskerk heette immers in vroege jaren ‘Barbarakapel’.
Ben je weer eens in Middelburg? Loop dan ‘ns door de Lange Delft en bewonder het fraaie beeld. ‘s Avonds wordt het uitgelicht door een aan de overkant van de straat aangebrachte spot.